Милан Лаќа Радуловиќ проговори по повод шест месеци од смртта на неговата мајка, Марина Туцаковиќ. „ Двете омилени книги на мајка ми беа „Волшебниот брег“ од Томас Ман и „Тивкиот Дон“ на Шолохов. По нејзина наредба морав да ги прочитам и двете. До денес не сум ја извршил таа наредба„.
Првата ја најдов дури кога бев многу мал, но тежината на книгата и застарениот мирис на хартија, повоеното кирилично издание што го наследив од дедо ми, татко ми на мајка ми, физички ме одбија да ја завршам. Мама не сакаше да го преболи, а Томас Ман веќе не ми го ни спомна.
Од вина ветив дека ќе го читам Шолохов, иако тој момент го одложив со образложение дека „не ги сакам Руси“. Два тома од ова руско ремек дело сè уште се на комодата каде што пред неколку години ги остави еден мој пријател, старо кирилично издание извадено од неговата семејна библиотека, собира прашина и чека да соберам храброст за насловната страница. И навистина не ми се допаѓа руската литература.
Во чекалната на Институтот за онкологија, каде што поминав пет ноќи спиејќи на подот до креветот на мајка ми, пиев кафе од автомат, воденесто и блуткаво, на кое јас и мајка ми бевме толку навикнати на тоа купивме речиси ист апарат за дома.
Во моите тупаници држев роман на натрапник, Русин, кој случајно ми влезе во животот, политички дисидент чија врска со мајка ми е многу поочигледна од онаа што таа ја имаше со ликовите кои се лекуваат од туберкулоза во швајцарски санаториум. Александар Солженицин, како и мајка ми, боледуваше од болест која се обидував да ја разберам во тоа време, кога ме ставија пред свршен чин, а од која мајка ми се плашеше откако ја прочита неговата исповед „Одделот за рак“. Тоа беше нејзината трета омилена книга. А Солженицин сега ми е омилен писател.
Се навршуваат шест месеци откако Марина почина. Нема да бидам таму за помен. Конечно, имам можност да отпатувам во Стокхолм и да ја посетам нејзината најдобра пријателка. Од животот на мајка ми останаа само неколку луѓе поради кои сè уште можам да сонувам дека сум жив.
Ремисија е состојба кога болеста се повлекува некое време. Нема лек. Ракот е секогаш таму, се крие, чека момент повторно да влезе на голема врата и да те изеде, ден по ден, болка по болка, клетка по клетка. Откако ја изгубив најважната личност во мојот живот, мојот живот главно е во ремисија. Понекогаш оживува и ден-два ми се јавува само да ме потсети дека е уште таму. Исто како ракот. Сега тој се врати во форма на вина, вина што ја чувствувам затоа што не ги прочитав книгите што мајка ми ме молеше да ги прочитам. Од сите неисполнети ветувања, најмногу ме загрижува тоа што свесно или потсвесно не ги читав книгите кои и беа омилени. Кој знае. Можеби од страв. Немам повеќе страв. Имам должност да се одолжам и да ги читам делата што ми се нарачани. Моја должност е да се борам за неа како што таа се бореше за мене, со метастази по целото тело. Моја должност е и да ја продолжам нејзината борба помагајќи им на другите кои сега ја водат низ Србија. Моја должност е да ја „лекувам“. По смртта. Се надевам дека луѓето не се подготвени да ја заборават уште првото утро. А моја обврска е да не дозволам островите на тој архипелаг Марина Туцаковиќ да потонат – изјавил Лака, пренесува Новости.