Водата сочинува околу 65% од човечкото тело и е неопходна за многу телесни функции, вклучувајќи регулирање на температурата, варење, нивоа на енергија, отстранување на отпад и транспорт на хранливи материи. Кога телото е дехидрирано, мора да работи понапорно за нормално функционирање, што може да доведе до замор, главоболки, вртоглавица, сува уста, конфузија и темножолта урина. Долгорочната дехидрација може да доведе до посериозни проблеми како што се камења во бубрезите и срцеви компликации.
„Хидратацијата помага да се одржи крвта на соодветна вискозност, што го олеснува срцето да работи ефикасно“, објаснува Мишел Рутенштајн, доктор по медицина, регистриран диететичар специјализиран за здравје на срцето. „Ова го намалува оптоварувањето на кардиоваскуларниот систем и помага да се намали ризикот од висок крвен притисок и срцеви проблеми“, додава таа.
Иако е познато дека солената храна предизвикува дехидрација, нутриционистите посочуваат уште неколку изненадувачки намирници кои можат да имаат сличен ефект.
Зачинета храна
Зачинетата храна не предизвикува директно дехидрација, но може да го поттикне губењето на течности преку потење. Ова се должи на капсаицинот, активната состојка во чили пиперките што предизвикува чувство на печење. Капсаицинот ги активира рецепторите во устата и грлото, предизвикувајќи телото да се чувствува жешко и да почне да се поти. Исто така, може привремено да го забрза метаболизмот, дополнително да ја зголеми телесната температура и да поттикне дополнително губење на течности.
Енергетски пијалоци
Иако технички не се храна, енергетските пијалоци често содржат големи количини на кофеин и шеќер, што влијае на рамнотежата на течностите во телото. Кофеинот и шеќерот можат да дејствуваат како диуретици кај некои луѓе и да го зголемат производството на урина, што доведува до губење на течности и дехидрација.
Истражувањата покажуваат дека консумирањето повеќе од 500 мг кофеин дневно може да предизвика зголемено мокрење. Дури и помали количини (300 мг) можат да имаат ефект на дехидрација кај луѓе кои не се навикнати на кофеин. Бидејќи енергетските пијалоци можат да содржат повеќе кофеин од кафето или чајот, лесно е да се надмине препорачаниот дневен внес.
Дополнително, еден енергетски пијалок може да содржи повеќе додаден шеќер од препорачаниот дневен внес, што го поттикнува телото да го зголеми производството на урина за да го исфрли вишокот шеќер од крвта, што дополнително придонесува за дехидрација.
Сендвичи
„Деликатесното месо е богато со натриум и конзерванси, што претставува оптоварување за бубрезите, кои мора да излачуваат вишок сол, предизвикувајќи повеќе вода да се изгуби преку урината“, објаснува Рутенштајн. На пример, тенко исечена мисирка може да содржи околу 144 мг натриум, а парче шунка може да содржи 123 мг.
Додадете додатоци како маслинки или кисели пиперки, и сендвичот може да стане вистинска натриумова бомба. Вишокот сол во крвта влече вода од клетките за да ја врати рамнотежата на течностите, што резултира со дехидрација на клетките. Ова може да нè натера да се чувствуваме жедни и дехидрирани, дури и кога пиеме вода.
Супа од домати
Додека самите домати не дехидрираат, супата од домати често е богата со натриум, што може да доведе до задржување на водата во ткивата, наместо ефикасно да ги хидрира клетките. „Самите домати не се проблем, но супата од домати има тенденција да биде богата со сол, што може да дехидрира“, вели Рутенштајн.
Шпаргли
Иако се богати со вода, големите количини на шпаргли (повеќе од пет порции) можат да имаат диуретично дејство поради аминокиселината аспарагин. „Ако сте физички активни во топло време и не пиете доволно течности, зголеменото мокрење предизвикано од аспарагин може дополнително да ве дехидрира“, вели нутриционистката Лорен О’Конор.
Сепак, нема потреба да ги избегнувате шпарглите – само бидете внимателни на количината и не претерувајте.
Слатки
Слатките како бомбони, колачиња, торти и засладени житарки можат да придонесат за дехидрација. Високото ниво на шеќер во крвта го нарушува балансот на течности – телото потоа мора да извлече течност од клетките за да произведе повеќе урина и да го исфрли вишокот шеќер.
