Го знаете ли тоа чувство кога ви треба само нешто благо? Не сте гладни, но вашето тело и мозок бараат нешто! Следниот пат, размислете што ви треба.
Можеби сте уморни, можеби сте под стрес или можеби едноставно ви е здодевно, па ви треба тоа едно парче чоколадо, колаче, сладолед, нешто што ќе ни „крене“. И пред да можете дури и да помислите, чоколадото е веќе на вашиот јазик, а вашето тело е во состојба на краткорочно олеснување.
И во тој момент, чувствуваме како ни се враќа енергијата, нашите мисли се појасни, нашето расположение се подобрува. Но, она што се случува зад сцената не се чувствува веднаш.
Телото штотуку примило брза доза на гликоза, шеќер што влегува во крвотокот и ни дава енергетски поттик. Но, кога инсулинот, нашиот внатрешен „регулатор на шеќер“, сфаќа што се случува, тој почнува да работи и го намалува нивото на шеќер, честопати премногу. Тој пад нè остава исцрпени, раздразливи, па дури и тажни. И што правиме тогаш? Посегнуваме по уште една слатка „доза“. Звучи познато?
Овој циклус – шеќер, потоа пад, па уште повеќе шеќер – брзо станува навика. Но, уште поважно е што шеќерот влијае и на нашиот мозок. Тој го стимулира лачењето на допамин, хормонот на наградата, што нè прави да се чувствуваме задоволни, смирени, па дури и „наградени“. Проблемот е што со текот на времето, мозокот бара сè повеќе и повеќе за да го постигне истиот ефект.
Покрај тоа што нè фрла во енергетски циклус, премногу шеќер влијае и на нашето внатрешно чувство на глад и ситост. Хормоните, кои нормално фино регулираат кога сме јаделе доволно, ја губат својата насоченост. Резултатот? Се чувствуваме како никогаш да не сме сити, дека постојано „грицкаме“ нешто и често јадеме без навистина да имаме потреба. На долг рок, ова го нарушува нашиот метаболизам, но и нашиот однос со храната.
И потоа тука е и сонот. Колку пати сте имале проблеми со спиењето по вечерна порција слатки? Несоница, немирен сон, будење среде ноќ, не е случајно. Шеќерот го зголемува нивото на кортизол, хормонот на стрес, токму кога телото треба да влегува во фаза на одмор. Недостатокот на сон следниот ден ја зголемува желбата за слатки. И еве нè повторно во круг.
Психолошките ефекти често се потценуваат, но се повеќе присутни. Вишокот шеќер е поврзан со чести промени во расположението, напади на анксиозност, ментална „магла“ и намалена концентрација. Накратко, се чувствувате како постојано да сте под некое невидливо ќебе од тежина и непријатност.
Но, добрата вест е дека не мора да ги фрлате сите колачиња од куќата. Решението не е во строгите забрани, туку во рамнотежата и свеста. На пример, јадете слатки по оброците, кога нивото на шеќер во крвта е постабилно, или заменете дел од шеќерот со овошје, темно чоколадо, цимет. Честопати не ни требаат слатки, туку кратка пауза, чаша вода, прошетка, разговор или само момент на мир.
Затоа, следниот пат кога вашиот мозок ќе шепне „дај ми нешто благо“, запрашајте се – што навистина ви треба?
фото: принтскрин