Властите прво и дадоа име на улицата по убиецот, а потоа го сменија со име на жртвата

Алија Алијагиќ потекнувал од сиромашно беговско семејство, кое било еден од основачите на терористичката организација Црвена правда, радикално крило КПЈ, кое решило насилно да одговори на насилството на државата. Милорад Драшковиќ бил министер на полицијата и автор на споменатото признание, со кое е забранета работата на КПЈ, и суспендирано работничкото право на штрајк.

Алија Алијагиќ се родил на 20 ноември 1895 година во Бијелјини, во старо беговско семејство кое било многу осиромашено благодарение на османлиските власти. Поради тоа завршил столарски занает и со 16 години станал активен припадник на синдикалното движење.

Веќе во 1919 година станал член на Комунистичката партија на Југославија која тогаш се нарекувала Социјалистичката работничка партија на (комунистите), а која познатото име го добила на Вториот конгрес во Вуковар веќе наредната година.

Милорад Драшковиќ се родил на 10 април 1873 година во Полом, рударска населба во денешната општина на Горни Милановац. Правен факултет завршил во Белград, а во Франција специјализирал за млекарство. Прогонуван е во текот на последните години од династијата Обреновиќ, а во 1900 година ја основа најсовремената млекара во Србија, и тоа во Смедерово.

1905 година станува министер за национална економија, а три години подоцна ја продава млекарата и преминува на должноста на директор на Извозна банка. Во 1914 година, ќе се затече на положбата министер за градежништво и сообраќај, додека за време на повлекувањето преку Албанија ќе стане министер за војна. По војната беше учесник во преговорите во Париз, каде конечно станува министер за внатрешни работи.

 

 

Терористичката организација Црвена правда е основана во Загреб во февруари 1921 година од страна на радикалното крило KPJ, всушност, незадоволниот подмладок од партијата, кое се противело на политиката на пасивен отпор на партискиот лидер Симе Марковиќ и кое сметал дека само по насилен пат може да се одговори на насилството на државните органи.

На 30 декември 1929 година, по големиот успех на КПЈ на изборите, забранетата работа на таа политичка организација и сите со неа поврзани синдикати, со која се суспендирани правата на работниците на штрајк. Таа не била указ затоа што не била потпишана од страна на кралот туку само од страна на надлежниот министер Драшковиќ).

Основачот на Црвена правда бил Рудолф Херцигоња, а меѓу останатите членови меѓу кои се Никола Петровиќ, Родољуб Чолаковиќ, Стево Ивановиќ и Динка Лопандиќ треба да се спомене и Алија Алијагиќ.

Манифестот Црвена правда недвосмислено говори за нивната цел:

„Буржоазијата се нафрлила на Партијата со надеж дека така ќе го уништи гласот на оние кои во социјалната револуција го гледаат единствениот спас за нашата земја, како и за останатиот свет.

Но, буржоазијата се лаже. На нејзиниот терор југословенските револуционери одговараат со својот црвен терор и основаат своја револуционерна организација, која со оружје ќе ја присили буржоазијата да ја повлече признанието, да повторно дозволи работа на Комунистичката партија и останатите организации на работничката класа“.

Црвената правда брзо почна да се шири, па така веќе во април месец Никола Петровиќ во Белград се обидел да изврши атентат над Милорад Драшковиќ, министерот за внатрешни работи, додека излегувал од ресторанот „Коларац“.

На 28 јуни, на Видовдан, Стејиќ ќе се обиде да изврши атентат на регентот Александра (кралот Петар I сеуште бил жив, но болен), така што фрлил динамит во неговото возило, но овој обид не успеал.

Тогаш Херцигоња почнува да го подготвува новиот атентат на Драшковиќ, но набрзо се повлекува од таа приказна, официјално, „затоа што идејата од манифестот не е сеуште популизирана“, а неофицијално поради притисокот на партиското раководство. Сепак, Алијагиќ, Лопандиќ и Чолаковиќ, одлучуваат да продолжат со подготовка и да се обидат да го убијат министерот на полицијата.

Така на 21 јули во Делницам, во Горскиот котар, Алија Алијагиќ го убива Драшковиќ додека се лечел од болест на градите. Тој е уапсен и обесен, а останатите се осудени на долгогодишна затворска казна, а Герцигоња успева да побегне преку граница. Црвената правда престанува да постои, а режимот веќе на 2 август носи уште една репресивна мерка: Злогласниот Закон за заштита на државата.

По војната и револуцијата, една улица на Петлово брдо го добива името Алија Алијагиќ. На почетокот на XXI век, името на улицата се менува. Денеска се нарекува, ни помалку ни повеќе, Улица Милорад Драшковиќ. Така жртвата на атентатот го сменила атентаторот. Барем до новиот режим. Така е тоа на Балканот.

 

 

Scroll to Top