Германците и британските војници во далечната 1914 година за време на Божик паузирале од воените дејства сè со цел да го прослават заедно верскиот празник.
Ваквиот момент на 9 јануари 1915 година го опишал Illustrated London News во текст со име „Британските и германските војници рака под рака си разменуваат шапки – божикно примирје помеѓу завојуваните страни“.
Во 1914 година за време на католичкиот Божик сите се надевале дека на војната конечно ќе ѝ дојде крајот, но во декември истата година војниците беа заглавени во рововите.
Сепак, на Бадник и на Божик стигна спонтаното примирје на Западниот фронт и покрај поинаквите наредби од главните штабови.
Тоа беше најжестокиот воен судир во светската историја, а војната во целост го промени начинот на војување во 20 век. Над еден милион војници и цивили ги загубија животите во таа војна.
БАДНИКОВА ВЕЧЕР НА ЗАПАДНИОТ ФРОНТ
Сепак, во текот на таа вечер и следниот ден војниците од спротивставените страни – Франција Велика Британија, од една страна, и Германија, од друга, го положија оружјето и заедно го прославија Божик. Заробените во рововите на бадниковата вечер, војниците по должината на целиот Западен фронт таа вечер и тој ден славеле најдобро што умееле и знаеле. Меѓутоа, ненадејно тие почнале и да излегуваат од рововите без вооружување, со цел таму, среде ничија земја, да се сретнат со непријателските војници.
Она што следувало било една од најневеројатните епизоди во човечката историја – завојуваните непријатели, кои до пред неколку часа меѓусебно се гледале преку нишаните од пушките и се убивале еден со друг со дотогаш невидена жестина, сега разговарале, пееле, танцувале и јаделе заедно како вистински пријатели.
Во писмата што ги пратиле до весниците и своите семејства војниците опишале како спонтано дошло до ова примирје.
ФУДБАЛСКИ НАТПРЕВАРИ И ПОДАРОЦИ
„На самиот Божик нашите пријатели и Саксонците поставија маси помеѓу рововите. Така поминавме некое време заедно забавувајќи се и разменувајќи сувенири за спомен“, напиша еден британски војник.
„Поминав неверојатен Божик и дојдов до заклучок дека за ништо на светот не би го поминал тој ден во рововите“, опишал друг британски војник во писмо до своето семејство.
На некои делови од фронтот за време на примирјето се играле и фудбалски натпревари. Понекогаш војниците од воено спротивставените страни играле едни против други, но имало и мешани состави. „Региментот одигра натпревар со Германците, кои ги победија со 3:2“, напишал воениот лекар во писмо до пријателот во Лондон.
Војниците од двете страни на Божик ги погребале своите загинати и одржале свети миси како да се наоѓаат во црква.
НАВЕСТУВАЊЕ ЗА ИДНИОТ МИР
Сето тоа можеби најдобро го има опишано британскиот војник чие писмо беше објавено во Carlisle Journal во јануари 1915 година.
„Сета таа омраза во зборовите, тоа пукање едни на други, кое беснееше од почетокот на војната, сега запре пред магијата на Божик“, напишал Британецот. „Охрабрувачки за идниот мир е што двете големи нации што толку се мразат и кои една кон друга се колнат на вечна омраза и нејзиниот отров го преточуваат во музика, за Божик и сè што тој значи имаа сила да го положат оружјето, да разменат цигари и да си посакаат меѓусебно среќа“.
И додека Лора Вогт од Музејот на Првата светска војна во разговор за „Бизнис-инсајдер“ истакнува дека тоа било доказ за човечноста и покрај жестокиот воен судир, како и доказ за најдоброто што треба да ги краси божикните празнични денови. Врховните команданти таа 1914 година за војниците немале разбирање. Некои водови биле казнети, други биле преместени на други делови од фронтот, а до крајот на војната повеќе не било воспоставено ниту едно примирје.
И по сто години од почетокот на Првата светска војна, германските и британските војници уште се среќаваат на Божик за да одиграат фудбалски натпревари. Сега тоа го прават како сојузници во мирот на кој, без сомнеж, се надевале и таа 1914 година војниците во рововите на Западниот фронт.
