Валентина Терешкова е првата жена што одлета во вселената, ја нарекуваа Гагарин во здолниште

Русинката Валентина Владимировна Терешкова останува запишана во историјата како прва и најмлада жена која заминала во вселената. Таа летала во соло мисија на Восток 6 на 16 јуни 1963 година. Владимировна Терешкова ја обиколила Земјата дури 48 пати, поминала речиси три дена во вселената и останала единствената жена која била на соло мисија во вселената.

Терешкова е родена во Маслениково, во близина на Јарослав, Русија на 6 март 1937 година. Нејзиниот татко бил земјоделец, а нејзината мајка работела во текстилна фабрика. Терешкова била заинтересирана за скокање со падобран уште од рана возраст, па првиот скок со падобран го имала во локалниот летечки клуб на 22-годишна возраст, во мај 1959 година.

Пред да биде избрана за советската вселенска програма, освен што била аматерски падобранец, Терешкова била и работничка во текстилна фабрика. Според Европската вселенска агенција, таа се приклучила на советските воздухопловни сили како дел од космонаутскиот корпус и станала офицер по завршувањето на нејзината обука.

По распуштањето на првата група жени космонаути во 1969 година, Терешкова останала во вселенската програма како инструкторка за космонаути.

Подоцна дипломирала на Академијата за воздухопловно инженерство Жуковски и се преквалификувала за вселенски лет, но никогаш повеќе не отишла во вселената. Таа се повлекла од воздухопловните сили во 1997 година со чин генерал-мајор.

Откако Јуриј Гагарин стана првиот човек кој полета во вселената, советската влада го овластила изборот на женски космонаути приправнички, со цел да ги престигне Американците и првата жена во вселената да стане советски државјанин.

На 16 февруари 1962 година, од повеќе од 400 апликанти, пет жени биле избрани да се приклучат на космонаутскиот кор – Татјана Кузнецова, Ирина Соловјова, Жана Јоркин, Валентина Пономарова и Валентина Терешкова.

Оваа група жени поминала неколку месеци на обука, која вклучувала бестежински летови, тестови за изолација, тестови со центрифуга, 120 скокови со падобран и обука на пилоти на авиони. Четворица кандидати ги положиле завршните испити во ноември 1962 година, по што биле овластени како поручници во Советските воздухопловни сили што значи дека Терешкова станала и првиот цивил што полетал во вселената, бидејќи технички тоа биле само почесни чинови.

Првично, била планирана заедничка мисија во која две жени ќе бидат лансирани на соло летови на Восток во март или април 1963 година. Овој план бил променет во март 1963 година, и било договорено Восток 5 да го носи машкиот космонаут, Валери Биковски, кој ќе лета на мисија со жена до Восток 6 во јуни. Терешкова била номинирана од руските вселенски власти за заедничкиот лет.

Претседателот на Државната вселенска комисија на состанокот на 21 мај ја нарече „Гагарин во здолниште“. Советскиот премиер Никита Хрушчов беше задоволен од пропагандниот потенцијал по нејзин избор, бидејќи таа била ќерка на работник на колективна фарма кој загинал во Зимската војна, поради што тој го потврдил нејзиниот избор за оваа мисија.

Терешкова била унапредена во поручник пред полетувањето и капетан на половина пат од летот.

Утрото на 16 јуни, таа и нејзината резера Соловјова облекле вселенски костуми и биле однесени со автобус до лансирната рампа. По завршувањето на проверката на системите за комуникација и одржување на животот, таа била ограничена на нејзиниот занает. По двочасовно одбројување, Восток 6 полетал без проблем и за неколку часа бил во комуникација со Биковски во Восток 5, втор пат кога две вселенски летала со екипаж биле истовремено во вселената.

Со знакот за радио повик „Галеб“, Терешкова стана првата жена во вселената. Таа имала 26 години.

Телевизиската слика на Терешкова била емитувана низ Советскиот Сојуз и таа разговарла со Хрушчов на радио. Водела дневник за летови и правела различни тестови за да собере податоци за реакцијата на нејзиното тело на летот во вселената. Нејзините фотографии од Земјата и хоризонтот подоцна биле искористени за да се идентификуваат слоевите на аеросол во атмосферата.

Нејзината мисија траела нешто помалку од три дена (два дена, 23 часа и 12 минути). Со еден лет, таа забележала повеќе време на лет од сите американски астронаути на Меркур што летале до тој датум заедно. И Терешкова и Биковски биле рекордери. Биковски поминал речиси пет дена во орбитата, а и денес го држи рекордот за најдолг временски период сам во вселената.

Иако сакала дагради кариера како космонаут и инженер, нејзините претпоставени имале поинаков план за неа во политиката. По смртта на Гагарин, советската вселенска програма не била подготвена да ризикува да изгуби уште еден херој и, спротивно на нејзината желба, во 1968 година била назначена за лидер на Советскиот женски комитет.

Неколку месеци откако дипломирала на Академијата за воздухопловно инженерство Жуковски во октомври 1969 година, женскиот тим космонаут бил распуштен и ниту една жена повторно не отишла во вселената сè до Светлана Савицкаја во 1982 година.

Scroll to Top