Иако речиси сите грбови на државите во поранешната СФРЈ биле убави, а знамињата најчесто го следеле моделот на југославенското, постоеле две републики чии знамиња отстапувале од овој модел, и тоа на катастрофален начин.
1. СОЦИЈАЛИСТИЧКА РЕПУБЛИКА СЛОВЕНИЈА
Нејзиното знаме било бело-сина-црвена тробојка со југословенската црвена петокрака во средината (специфична во комунистичкиот свет и не само по тоа што била врамена со златна линија, туку и по тоа што заземала прилично голем простор, како и знамето на земјата во целина).
Тоа е ист распоред на бои како и на знамето на модерната Словенија, освен што сината и црвената боја се помеки денес отколку тогаш (нијансите на знамето на Социјалистичка Република Словенија се идентични со нијансите на знамето на СФР Југославија).
Грбот на СР Словенија е изработен од сликарот Бранко Симчиќ. Централниот симбол бил Триглав во чие подножје биле прикажани брановите на Јадранското Море. Наоколу имало класје како симбол на селанството, а и лисјата на липите тука се нашле како свето дрво на старите Словени. Конечно, како круна и симбол на комунизмот, на грбот врвот имал црвена петокрака.
2. СОЦИЈАЛИСТИЧКА РЕПУБЛИКА ХРВАТСКА
Знамето е црвено-бела-сина тробојка со југословенската црвена петокрака во средината, и сето она што веќе го имаме напишано предходно важи и за понатаму.
Всушност, како што набргу ќе видите, промерот поставен на знамето на Југославија како целина пренесен е не само на знамињата на Словенија и на Хрватска туку и на Србија и Црна Гора: иста петокрака со иста големина, во иста боја и исти нијанси на знамињата на сите четири републики, само со различен распоред.
Сликарот Вања Радауш е автор на грбот што го следел вообичаениот формат, но, се разбира, имал специфичност и посебност како и секој друг: на поле опкружен со два снопа житни класја и железна наковална на дното, разбрануван е синиот Јадран и на него шаховницата зад која изгревало сонцето. На врвот, како круна, грбот имал црвена потокрака. Општо земено, извонредно решение: можеби дури и најдобро, иако на прв поглед со словенечкиот би се борел за таа позиција.
3. СОЦИЈАЛИСТИЧКА РЕПУБЛИКА БОСНА И ХЕРЦЕГОВИНА
За грбот по војната се водела тешка дискусија за тоа како треба да изгледа, па поради тоа, тој е единствен од сите грбови на југословенските републики без автор. Се предлагало во централното поле да бидат факли што го држат три раце, па Јајце како симбол на континуитетот на босанско-херцеговската државност бидејќи од него владееле босанските кралеви, а тука е и АВНОЈ, но, конечно, е избрано најлошото решение.
Официјалниот опис на крајот гласел: „Државниот грб на Народна Република Босна и Херцеговина претставува поле опкружено од левата страна со гранки од bijelogorica, а од десната страна со гранки на crnogorica, кои се долу поврзани со ленти. Над врвот на гранките е црвена петокрака. Во полето над лентата се два фабрички оџака, а во подножјето лежат два снопа жито. Во заднината се отсликува силуетата на градот Јајце“.
Меѓутоа, силуетата на Јајце е речиси невидлива и да го нема овој уставен член, не би ни знаеле дека е таму. Според тоа: црвено знаме со минијатурно знаме на СФРЈ во горниот лев агол и два фабрички оџака на грбот?! Навистина можеле и морало подобро од тоа. Ова не се симболи за кои вреди да се бориш и работиш.
4. СОЦИЈАЛИСТИЧКА РЕПУБЛИКА ЦРНА ГОРА
Најмалата по површина и најмала по број на жители република во СФР Југославија имала знаме кое, како што погоре спомнавме, доследно го следела моделот на југословенското знаме кое се манифестира и во случајот на Словенија и Хрватска.
Всушност, знамињата на Република Црна Гора и Република Србија биле сосема идентични, црвено-сино-бела тробојка со југословенската црвена петокрака, па може да се каже дека овие две републики по тоа и биле единствени (иако биле две).
Грбот бил различен. Неговиот автор е сликарот Мило Милуновиќ, а званичниот опис гласел: „Грбот на Социјалистичка Република Црна Гора претставува поле опкружено со лавров венец, кој долу е поврзан со црногорското знаме. Меѓу врвовите од лавровиот венец е црвената петокрака, а во средината на полето претставен е Ловќен. Зад Ловќен со неколку криви е претставено Јадранското Море“.
Во првобитниот опис спомнувани се Његошевата капела, Уставот од 1963 година, но тоа не значи дека изгледот на грбот е променет. Капелата е останата и ќе остане сè до промена на визуелниот идентитет на земјата во 1994 година.
5. СОЦИЈАЛИСТИЧКА РЕПУБЛИКА СРБИЈА
Најголемата и најмногубројната југословенска република – Сојузна Држава Србија (1945), па Народна Република Србија (1946), па Социјалистичка Република Србија (1963) – имала убав грб. Трета по развиеност, но СР Србија го има најспектакуларен симбол.
Автор на грбот е српскииот сликар и графичар Ѓорѓе Андреевиќ – Кун, кој е и автор на грбот на градот Белград.
Официјалниот опис на републичкиот грб гласи вака: „Грбот на Социјалистичка Република Србија претставува поле од едната страна со житно класје, а од другата страна со лисни дабови гранчиња. Житното класје и дабовите гранки долу се поврзани со лента на која се напишани годината на востанието на српскиот народ – 1804 година, и почетокот на Народноослободителната војна и социјалистичката револуција -1941 година.
Помеѓу врвовите на житното класје и дабовите гранчиња е црвената петокрака. Во полето над лентата има фигура на сонце, а во сончевото поле дел од запченик. Над сончевите зраци се наоѓа штит на кој правилно биле распределени четири огнила“. (Огнило е вид турпија свиткана во форма каква што може да се види на српскиот грб. Со удирање на кременот од оцилата се создаваат искри што се користеле за палење оган.)
6. СОЦИЈАЛИСТИЧКА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Најјужната и најтажна република на поранешна Југославија, најмалку развиена, најзаостаната во секој поглед, Народна, па Социјалистичка Република Македонија, во текот на целото постоење на југословенската федерација со Босна и Херцеговина воделе мртва трка за најгрдо знаме од сите сојузни републики.
Црвено знаме, а во горниот лев агол се наоѓала црвената петокрака, од која поради црвената боја на заднината останала само златната контура. Ете, тоа било знамето на СР Македонија.
Тоа не значи дека сите тие симболи биле толку грди, па човек да може каже дека биле безидејни.
Видете го само грбот, кој е еден од најубавите, ако не и најубав, а е дело на сликарот Василие Поповиќ наречен Цицо (иако во некои извори како автори се спомнуваат српскиот сликар Ѓорѓе Андреевиќ – Кун и хрватскиот вајар Антун Аугустинчиќ).
Официјалниот опис гласи: „Грбот се состои од венец од класје жито, тутун и афион, поврзан со лента прошарана со народни орнаменти. Во централниот простор се наоѓаат планини, реки, езера и сонце. Ова претставува богатство на нашата земја, борбата и слободата…
Инаку, кога Србија во 2004 година донесе препорака овој социјалистички грб на Србија повеќе да не се користи, а потоа две години подоцна со промена на Уставот тоа и официјално го регулирала, македонскиот грб е единствениот преостанат од времето на СФРЈ кој и понатаму е во службена употреба на Република Македонија, но без црвената петокрака.
